Inhoudsopgave
Betalen aan de toonbank
Aan de kassa betalen we in Nederland vooral met betaalpassen (pinpassen, bankpassen, debitkaarten). Hier tonen we de cijfers voor betalingen door Nederlanders met betaalpassen, creditkaarten, smartphones, smartwatches en contant geld, aan Nederlandse kassa’s. Daaronder vallen ook betalingen aan bijvoorbeeld gemeentebalies, in bus en tram en bij verkoopautomaten.
Elektronische betalingen aan de toonbank stegen in 2023 met 6,5% ten opzichte van 2022. Het voorgaande jaar, vlak na het tweede en zwaarste coronajaar 2021, steeg het aantal toonbankbetalingen nog met bijna 18%.
Meer over gebruik en kosten van betaalmiddelen aan de toonbank…
Contactloos betalen
Eind 2023 was 91% van alle Nederlandse kaartbetalingen contactloos, wederom 2 procentpunten meer dan een jaar eerder. Ruwweg een derde daarvan was met smartphones en smartwatches. Voor smartwatches (slimme horloges met ingebouwde contactloze betaalchip) hebben we geen aparte cijfers, die vallen onder ‘kaartloos’, net als betalingen met smartphones.
Retourpinnen
Retourpinnen is bedoeld voor Nederlandse winkels waar consumenten een recente aankoop kunnen terugbrengen en daarvoor het oorspronkelijke aankoopbedrag terug kunnen krijgen, wanneer ze dat met een betaalpas of creditkaart hebben betaald. Met Retourpinnen kan een ondernemer ook de borg voor gehuurde goederen terugbetalen.
Retourpinnen is populair in bijvoorbeeld kleding- en meubelwinkels en bij verhuurbedrijven. Je kunt Retourpinnen met een andere betaalpas dan waarmee je hebt betaald, zelfs als je met een creditkaart hebt betaald. Het gemiddelde bedrag voor Retourpinnen in 2023 was ongeveer €46,50, zo’n €1,50 lager dan in 2022.
Naast Retourpinnen kun je steeds vaker geld terugkrijgen op een betaalkaart waarmee je eerder hebt betaald, zonder dat je daarvoor die betaalkaart moet aanbieden. Dat heet in het Engels een ‘card refund’.
Giraal betalen
LET OP: Cijfers voor SEPA-overboekingen zijn al een paar jaar niet meer beschikbaar.
Een deel van alle binnenlandse SEPA-overboekingen zijn sinds 2019 snelle Instant Payments. Inmiddels worden per maand ruim 40 miljoen SEPA-overboekingen tussen verschillende banken als Instant Payments verwerkt. Overboekingen binnen dezelfde bank worden daarin niet meegeteld. Die waren al veel langer ‘instant‘.
Papieren Acceptgiro’s zijn medio 2023 definitief afgeschaft, omdat ze nauwelijks meer werden gebruikt. De automatische SEPA-incasso is in veel gevallen een goed alternatief voor de Acceptgiro.
Mobiel bankieren en internetbankieren
LET OP: Cijfers voor SEPA-overboekingen zijn al een paar jaar niet meer beschikbaar.
Negen van de tien rekeninghouders gebruiken mobiel bankieren (op een smartphone of tablet) of internetbankieren (op een laptop of desktop). Nog maar een fractie van alle enkelvoudige overboekingen gebeurt met schriftelijke of telefonische betaalopdrachten. SEPA-overboekingen worden inmiddels vaker via mobiel bankieren dan via internetbankieren uitgevoerd.
(Digitaal) Incassomachtigen
Het afgeven via internetbankieren van een erkende digitale machtiging voor automatische incasso’s is in 2015 door de Nederlandse banken gelanceerd. Om bijvoorbeeld maandelijks met automatische incasso’s te betalen, hoeft de betaler slechts éénmalig een digitale doorlopende machtiging af te geven. Daardoor zijn deze cijfers voor het aantal afgegeven digitale machtigingen betrekkelijk bescheiden in vergelijking met de cijfers voor losse betalingen.
Overstapservice
Deze cijfers tonen het totale aantal gebruikers van de collectieve Overstapservice per jaar, zowel voor zakelijke als particuliere betaalrekeningen bij alle Nederlandse consumentenbanken.
Onderling betalen (P2P)
LET OP: Cijfers voor 2023 zijn nog niet beschikbaar!
Consumenten betalen aan elkaar met contant geld, met overboekingen en mobiele betaalverzoeken, en verder met uiteenlopende waardebonnen. Door het gemak van betaalverzoeken met mobiele apps neemt het aantal elektronische onderlinge betalingen fors toe, ten koste van contante onderlinge betalingen.
Online betaalmiddelen
De afgelopen jaren zijn alleen voor iDEAL betrouwbare cijfers beschikbaar. iDEAL dekt bijna driekwart van de Nederlandse betaalmarkt voor e-commerce. Er zijn andere online betaalmiddelen die niet in deze grafiek staan, omdat betrouwbare cijfers ontbreken, ook voor creditkaarten.
Deze aantallen en bedragen gaan over alle soorten online betalingen door Nederlanders, aan binnen- en buitenlandse webwinkels, bedrijven en organisaties. Ook online betalingen aan bijvoorbeeld overheidsinstellingen en iDEAL-betalingen voor mobiele betaalverzoeken van vrienden en bekenden zijn hierin meegenomen.
E-Commercebetalingen per apparaat
LET OP: Cijfers voor 2023 zijn nog niet beschikbaar!
Deze cijfers zijn ontleend aan de Thuiswinkel Markt Monitor. Ze hebben betrekking op online betalingen door Nederlandse consumenten bij webwinkels en bedrijven in binnen- en buitenland. Online betalingen buiten de e-commerce, bijvoorbeeld om mobiele betaalverzoeken of om verkeersboetes te betalen, vallen hier buiten.
Beschikbaarheid van betaalketens
Beschikbaarheid | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
---|---|---|---|---|---|
Pinnen en contactloos betalen | 99,89% | 99,89% | 99,89% | 99,89% | 99,89% |
Mobiel bankieren | 99,81% | 99,83% | 99,76% | 99,81% | 99,72% |
Internetbankieren | 99,78% | 99,88% | 99,77% | 99,81% | 99,77% |
De Betaalvereniging monitort de beschikbaarheid van het betalingsverkeer. DNB stelt eisen aan de algemene beschikbaarheid van pinnen. De norm is 99,88% en is gehaald.
Voor mobiel bankieren en internetbankieren bestaan geen beschikbaarheidsnormen maar wel de wettelijke eis dat storingen binnen twee uur moeten zijn opgelost.
De Betaalvereniging publiceert per kwartaal beschikbaarheidscijfers voor mobiel bankieren en internetbankieren op haar website.
Currence houdt de beschikbaarheid van iDEAL bij, zowel de maandelijkse gemiddelden als de real-time beschikbaarheid van uur tot uur, tot een week geleden.
Raadpleeg de meest actuele beschikbaarheid van diverse betaalketens…
Fraudecijfers
LET OP: Cijfers voor 2023 zijn nog niet beschikbaar!
Deze lijngrafiek toont de ontwikkeling van fraude in het bancaire betalingsverkeer in de afgelopen vijf jaar, voor de totale schade en voor de belangrijkste fraudepost voor giraal betalingsverkeer (door phishing), voor debitkaarten (met gestolen pinpassen) en voor creditkaarten (bij online betalingen).
Vanaf 2020 worden andere soorten fraude gerapporteerd dan voorgaande jaren. Daarom kan de totale fraude vanaf 2020 niet worden vergeleken met voorgaande jaren.
Kantoren en automaten
LET OP: Helaas zijn voor voor kantoren en betaalterminals na 2021 geen cijfers meer beschikbaar.
De verschuiving van contant geld naar elektronisch betalen is ook zichtbaar in de geleidelijke afname van bankkantoren en geldautomaten en de snelle toename van betaalautomaten aan de kassa. Niettemin woont nog steeds meer dan 99,5 procent van alle Nederlanders op minder dan 5 km van een gelduitgiftepunt. Aan de winkelkassa gebeurt 20% van alle betalingen met contant geld.
Geldopnamen
LET OP: Helaas zijn hiervoor na 2022 geen cijfers meer beschikbaar.
In plaats van met contant geld, betalen we steeds vaker elektronisch. Toch blijft de beschikbaarheid, bereikbaarheid en toegankelijkheid van contant geld hoog. Meer dan 99,5 procent van alle Nederlanders woont op minder dan 5 km van een gelduitgiftepunt. 20% van alle betalingen aan de toonbank gebeurt nog steeds met contant geld.
Betaalinstrumenten
LET OP: Helaas zijn hiervoor na 2021 geen cijfers meer beschikbaar.
Het aantal betaalrekeningen en betaalpassen in Nederland is de afgelopen jaren vrij stabiel omdat nagenoeg iedere volwassen inwoner een betaalrekening met betaalpas heeft. Daar komen de afgelopen twee jaar echter nieuwe contactloze betaalinstrumenten bij, vooral smartphones en smartwatches.